HATME-İ HÂCEGÂN'IN UYGULAMASI:
HATMEDE RABITA ÂDÂBI
-
Hatme sırasında kalbinin huşu ve huzurlu olması için sufi mürşidine kısa bir istimdat rabıtası yapmalıdır.
-
Hatme duasında isimleri okunan sâdât-ı kirâm manevi olarak hatme olarak hatme halkasına gelir.Beraberlerinde çeşitli sırlar ,feyizler , ihsanlar getirirler ve bunları mürşide teslim ederler.Bu hediyelerden mahrum olmamak için gözler açılmadan mürşide istimdâd rabıtası yapılmalıdır.
Büyük Hatmenin Yapılışı
Hatmeyi yaptıran kişi 100 taştan 21 adedini kendisi alır.Gözler kapanır.
1. İmam sesli 'Estağfirullah'der, cemaat 25 defa 'Estağfirullah' söyler.Taş dağıtıcısı,79 taşı İnşirah suresi bilenlere sağdan itibaren dağıtır.İmam Fatihâ-i şerife der;imam dâhil sağdan 7 kişi Fatiha okur.
2. İmam sesli olarak Salâvat-ı Şerîfe der.Taş alanlar elindeki taş miktarınca Salavât-ı Şerîfe okur.İmam elindeki 21 taştan 8-10 adedini okur.
3. İmam sesli olarak 'Elem neşrah leke-i şerife'der.Cemaatten taş alanlar okur,imam okumaz.İmam 21 adet Salâvat-ı Şerîfe'yi biritip,bir miktar taşı kendisi alır,kalanı taş dağıtıcısına verir.Taş dağıtıcısı,bu taşları soldan itibaren İhlâs Süresi için dağıtır.
4. İmam sesli ihlâs-ı Şerîfe okur.Cemaat elindeki taş kadar İhlâs-ı Şerife okur.İmam 10 işaret taşından birer ayırıp, 10 İhlâs-ı Şerife der.10*100=1000 İhlâs okunmuş olur.
5. İmam hariç solan 7 kişi'ye Fatiha taşı verilip alınır.
6. İmam,sesli olarak Fatiha-i Şerife der.İşaret tarşı verilenler birrer Fatiha-i Şerife okurlar.
7. İmam sesli Salavât-ı Şerife der.Elinde taş olanlar okur.Sağdan itibaren taşlar toplanır.
8. İmam Hatme Duasını açıktan okur.
9. Hatme Duası'ndan sonra imam bir süre okur.Süre olarak ikindide Amme Süresi,yatsıda Tebarek süresini okumak efdaldir.Bununla birlikte herhangi bir süre de okunabilir.
10. İmam 'Estağfirullah'der.Cemaat 25 ' Estağfirullah'söyler ve gözler açılır.Böylece hatme bitmiştir , kalkılır.
Küçük Hatmenin Yapılışı
100 adet taş paylaşılır.İlk ve son Fâtihaları okuyacaklar tesbit edilir.Gözler kapanır.
1. İmam sesli olarak ' Estağfirullah' der.Cemaat 25' Estağfirullah' söyler.
2. İmam Fâtihâ-i Şerife der,imam dâhil sağdan 7 kişi Fâtiha-i Şerîfe der,imam dahil sağdan 7 kişi Fâtiha'yı okur.
3. İmam 'Salâvat-ı Şerîfe' der.Cemaatin elindeki taş kadar Fâtihâ-i Şerife okur.
4. İmam 'Yâ Bâkî Ente'l Bâki' der.Cemaat elindeki taş kadar 'Yâ Bâkî Ente'l Bâki'der.5 kez tekrarlanır.5*100=500 adet okunur.
5. İmam Fâtihâ-i Şerife der.İmam hariç soldan 7 kişi Fâtihâ-i Şerife okur.
6. İmam 'Salâvat-ı Şerîfe' der.Cemaat elindeki taş miktarınca 'Salâvat-ı Şerîfe' okur.İmam elindeki taştan bir kaba bırakır.Sağdakine verir, o da sağındakine verir.Böylece taşlar toplanır.
7. İmam açıktan Hatme Duası'nı okur.
8. İmam duadan sonra bir süre okur.Süre olarak ikindide Amme Süresi,yatsıda Tebarek süresini okumak efdaldir.Bununla birlikte herhangi bir süre de okunabilir.
9. İmam 'Estağfirullah'der.Cemaat 25 'Estağfirullah'der ve gözler açılır.Böylece hatne bitmiştir,kalkılır.Hatmelerde taş verilmeyenler kesinlikle hiçbir şey okumazlar.KalbÎ zikirle meşgul olurlar.
Hatme Âdabı
1. Bir sufi günde iki kez hatmeye katılamaz.Ancak zaruret halinde hatme yaptırmak için katılabilir.
2. Diğer kollara mensup Nakşî dervişleri hatmemize katılabilirler.Biz de onların hatmesine katılabiliriz.
3. Diğer NakşÎ kollarının hatmelerine katılan sufiler,aynı gün kendi tarikatımızın hatmesine katılamazlar.Bu durum âdâp dışıdır.
4. Abdestdiz hatmeye oturulmaz.
5. Abdest bozulduğu zaman hatme terk edilir.
6. Hatmeyi dare eden kişinin abdesti bozulduğunda hatmeye devam edemez.Hatme yaptırmasını bilen bir başkasına devreder.
7. Abdesti bozulanlar,hatme duası başlamadan abdest tazeleyip tekrar hatmeye katılabilirler.
8. Tarikat tazeleyen sufiler 7 şartı yapmasalar dahi hatmeye katılabilirler.
9. Hatmede taş ve tesbih temini mümkün ise,sayıları dil ile paylaştırmak büyük adabsızlıktır.
10. Hatme duası okunurken Peygamberimizin adı zikredildiğinde ,sahabe-i kirâmın adı ve sâdatın isimleri söylendiğinde 'salat ü selam kaddessallahu sirrehu'l-aliyye' gibi dualar hafif bir sesle söylenmelidir.
11. Hatme taş , tesbih ile veya buna benzer sert bir cisimle yapılır.Fakat herkesin eline bağlı tesbihle yapılmaz.
12. Hatme duası okunmaya başlamamış ise sufi hatmeye katılabilir.Başlanmış ise katılamaz.
13. Hatme sırasında başından sonuna kadar gözler kapalı tutulmalıdır.Açılması yasaktır.İkaz edildiği halde gözlerini açan olursa ,taş dağıtıcısı onu hatme yerinden dışarı çıkarır.
14. Hatmeye küçük çocuklar,henüz tarikat almayanlar,tarikat alıp 8 şartı yapmayan veya sekiz şartı yapmayan veya sekiz şartı yapmış olup da talimat almayanlar katılamaz.
15. Hatme görevlisi hatmede sırtı kıbleye dönük olarak oturmalıdır.
16. Hatmede hastalık gibi acil bir durumu olan sufi hatmeden hemen çıkabilir.
17. Hatme başlamışsa,hatme duasından önce hatmeye giren kimse ,uygun bir yere oturup gözlerini yumarak 25'Estağfirullah'der.Hatme sonunda da 25 defa 'Estağfirullah'der ve gözlerini açar.Bu durumda taş verilmesse hatmede hiçbir şey okunamaz.
18. Hatme için kerahat vakti yoktur.
19. Hatme yapılacak yer dışarıdan seyredilebiliyorsa,açık yerlere perde çekilmelidir.
20. Açık arazide,açık havada hatme yapılmaz.Kimse olmayıp etraf görülmüyorsa yapılabilir.Ancak etrafın örtü ile çevrilmesi mümkün ise ,etraf örtü ile çevrilmelidir.
21. Cemaatle yapıldığı gibi tek başına da küçük hatme yapılabilir.
22. Tek kişi hatme yaparken,hatmede geçen bütün tesbihatı kendisi okumalıdır.
23. Tek kişi küçük hatmeyi tesbihle yapabilir.Tesbih bağının koparılmasına gerek yoktur.Tesbihin tane şeklinde olması gerekmez.
24. Hatmeyi idare eden hatme duasını ezbere bilmiyorsa gözünü açıp kitaptan okuyabilir.
25. Küçük hatmede,hatmeyi idare eden elindeki taşları önündeki taşlara bırakır.Ve sağındakine verir. O da taşları bırakır ve sağındakine verir.Böylece taşlar sırasıyla toplanır.
26. İki kişi hatme yaparken hatmeyi idare eden kimse ilk Fatiha'dan dört,ikinci Fatiha'dan üç Fatiha okur.Diğer kişi de birincide üç,ikincide dört Fatiha okur.
27. Hatmede bulunanlar yedi kişiden çok ise,hatme idarecisi,birinci Fatiha'dan okur ama ikinci Fatiha'dan okumaz.
28. Büyük hatmede taş dağıtıcısı,taş dağıtmaya sağdan başlar.İhlâs-ı Şerîfe taşlarını ise sol taraftan dağıtmaya başlar.
29. Büyük hatmede hatme duası okunmaya başlayınca , taş dağıtan taşları sağdan itibaren toplar.
30. Büyük veya küçük hatmeye 100 hatme taşı kullanılır.
31. Büyük hatmede 10 adet işaret taşı kullanmak âdâbtandır.
32. Sufi,nihakı düşmeyen mahrem kadınlarla (anne,kardeş,teyze gibi)hatme yapabilir.
33. Nakşibendî tarikatından olan herkes hatmemize girebilir.
34. İmamın dizlerine yanındakilerinin dizleri değmelidir.Edeben mürşidin dizlerine değilmez.
35. İmam halkadan geride veya ileride oturmamalıdır.
36. Taşlar en az ikişer adet dağıtılmalıdır.
37. Taş dağıtan,imamla beraber başta 25 'Estağfirullah' der ve sonda yine imamla beraber 25'Estağfirullah' der ve gözlerini açar.
38. Hatme esnasında sufi cezbeye kendi isteğiyle düşmemelidir,cezbe geldiği zamanda mani olmamalıdır.
39. Hatme taşı dağıtılırken ve toplanırken eller , almaya ve vermeye münasip bir şekilde tutulmalıdır.
40. Sekiz şartı yapan,büyük ve küçük hatme talimatı alır.
41. Hatmede halka şeklinde âdâb üzerine oturulur.Mazereti olanlar farklı oturabilir.
42. Hatmede dizler birbirine bitişik ve aynı hizada olmalıdır.
43. Hatmeye arkaya,sağa sola veya herhangi bir yere yaslanmak terk-i edebtir.
44. Hatmede imam 'Estağfirullah' dedikten sonra 25 'Estağfirullah'çekilir ve kesinlikle hatme bitene kadar gözler açılmaz.
Hatmede imamın haricinde kimse konuşmaz.
HATME DUASI
Bismillahirrahmanirrahim,
Elhamdü lillahi rabbilâlemin. el-Hamdü lillahi hakka hamdihi ve senâihi ve's-salatu ve's-selamu 'alâ hayri halkıhi Muhammedin ve 'alâ âlihi ve sahbihi ecma'in.Allahümme belliğ ve evsil misle sevabi hazihi'l-hatmeti'ş-şerifeti'l-mübaraketi ba'del-kabuli minna,bi'l-fadli ve 'l-kerami hediyyeten minna,vâsıleten ilâ ravzati menba'i's-sıdki ve's-safa eşrefi'l-vera Seyyidinâ Muhammedin-il Mustafa (sallallahu teâlâ aleyhi ve selem)
Ve ilâ rühi küllin min alihi ve evladihi ve ezvacihi ve ashabihi ve etba'ihi ve zürriyyatihi ve muhacirihi ve ensarihi ve etba'ihi ve zürriyyatihi ve muhacirihi ve ensarihi (rıdvanullahi teâlâ aleyhim ecmaîn)Küllin min sâdâti silsiletit tarikatil aliyyetin Nakşibendiyyeti vel Kadiriyyeti ves Suhreverdiyyeti vel Çeştiyyeti vel Kübreviyyeti (kaddesallhu teâlâ esrârehum ecma'in.)
Ve ilâ rühi şeyhinâ ve melâzinâ ve kıdvetinâ ve imaminâ ve imami't-tarikati zil feyzi'l-cârî ven nüriş şeyh bahaiülhakkı ve'lhakikati ve'ddin,hazretiş Şeyh Muhammedinil Üveysiyyil Buhariyyil ma'ruf bi-Şah-ı Nakşibend (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi menbai'l-mearifi ve'l-kemali seyyidi's-sâdâti es-Seyyid Emir Külal (kaddesallahu sırrahu)Ve ilâ rühilmukbili'aleyke ve limâ sivake'nnasi eş-Şeyh Muhammed Baba Semmâsî(kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühil vâlihi fi muhabbeti mevlahul ğaniyyi'l-ma'rufi bi-hazreti azizân Hace Ali Ramitenî(Kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühil mu'rizi 'ani'l-muradi'd-dünyeviyyi ve'l-uhreviyyi hazretiş Şeyh Muhmud İnciriyyi'l-Fağnevi(kaddesallahu sırrahu)
Ve ilâ rühil mütesellihi 'ani'l-hicabi'lbeşeriyyi hazret-i eş-şeyh Ârif Rivgerî(kaddesallahu sırrahu)
Ve ilâ rühi kutbi'l-evliya ve burhanü'l-asfiya kami'i'l-bid'ati muhyi's-sünneti şeyhu'l-meşâyihi Mevlana Hazretiş Şeyh Abdülhâlık el-Gücdevanî (Kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühil kutbi'l-hakkani el-ğavsi's-semedani eş-şeyh Ahmed el-Faukiyyi-s-Serhendiyyi-elma'rufi bi'l-İmam Rabbanî elmüceddidi lielfi'ssani(kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi kutbi dairati'l-irşadi ğavsi's-saka-leyn 'ale'ssadadi es-sairi fillah er-rak'i's-sacidi zilcenaheyni Hazret-i Siraceddin Mevlana Hazretiş Şeyh Halid (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi sultânül evliyâ,kutbul irşâd,sahibüz zaman Şeyh İsmail el-Enârî(kaddesallahu sırrahu)
Ve ilâ rühi sultânül ârifin,kutbul vâsılîn Şeyh Hâs Muhammed eş-Şirvânî (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi irşâdül mürşidin ve kıdvetül küberâ ve gavsül müteahhirîn sultanül evliya Şeyh Muhammed el-Yerâği (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi vârisi makâmâtil evliyâ muhyîiş şeriâtil garrâi sahibül himmeti vet tasarruf vel kâşifîn Şeyh Gâzî Cemâlüddin el-ĞumükÎ(kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühî evliyâil mutasarrfîn irşâdül mürşidîn ve keşfüz zaman Şeyh Ahmed es-Suğürî (Kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühÎ şeceretül evliyâ sâhibüs sâdât ve şefâat sultanül âşıkîn Şeyh Muhammed el-Medeni(kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi sultanül vâsılîn ve umdetül küberâil âşıkîn ve irşâdü bil-yakîn Şeyh Seyyid Şerefüddin ed-Dağistânî(kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ ruhi câmii kemâlâtil evliyâil evvelîn ve mecmau âdâbîn ve füyuzâtil âhirîn sultanül evliya sahibüş şeriatil ğarrâi Şeyh Abdullah el-Fâiz ed-Dağıştânî (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi sultanül ârifin vel müslimin ve sırrül kâşifîn ve irşâdül mürşidin gavsüs sakaleyn ve sırrus sâdıkîn ve bi-hidâyeti rabbil âlemînel fâtihi künüzül ilmi veddin Şeyh Muhammed Nâzım Âdil el-Hakkâni (kaddessallahu sırrahu)
Ve ilâ rühi sultânil evliya ve mahremi sırri esrâril enbiyâ menbaül feyzi ve himmetü sâhibil edebi vennisbeti câmiul kemâlât sırriyyetü suriyyetil mâneviyyât,hâdimül müslimin Şeyh Seyyid Ahmed Yasin el-Buhârî el-Bursevî (kaddesallahu sırrahu).
Ve ilâ rühi küllin mine's-sâdâti ve'l-hulefai ve'l-müridine ve'l-muhibbine ve'l-mahbubine ve'l-mensubine ve'l-müntesibine ila hazihi't-tarikati'l-aliyyeti ve sâri't-turuk. Allahümmec'al misle sevabihâ mektübeten fi sahifeti a' mali küllin verfa'biha derecâti küllin ve a'li bihâ fî a'lâ 'ılliyyine menzilete küllin ve zidnâ bihâ muhabbeten 'inde cenabi küllin ve efiz aleynâ min berekâti küllin ve etmim lenâ sülüke hazihit tarikati'l-aliyyeti ve veffiknâ limerzati şeyhina vemtisâli evâmirrihi vectinabi menâhihi verzuknel bekâe bike ba'de'l-fenâi fîke 'alâ kademi sadâtine's-salikine fîhâ.
Allahmümmağfir lena hatâyânâ veclübnâ ilâ muhabbetike bi-muhabbeti evliyâike verzuknet tevfîka velistikamete 'alâ dinike ve tâtike bi rahmetike yâ erhamer râhimîn.Âmîn velhamdü lillahi rabbil âlemîn.
Büyük ve Küçük Hatme
Hatm-i Hâcegân cemaatın durumuna göre büyük ve küçük hatme olarak yapılır.Cemaatte 'Elam neşrah leke sedrek' suresinin ezbere bilen , imam hariç 10 kişi varsa büyük hatme yapmak caiz olur.12 kişi varsa yapmak zaruridir.Sayı 10 kişiden azsa yapılması doğru değildir,bidattir.Bu durumda küçük hatme yapılmalıdır.